Μαρωνιτική Κοινότητα στα πλαίσια της Ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας
Τελευταία ενημέρωση από Mike Poullis
Oμιλία της δρ Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή
Στο πλαίσιο της Ομοσπονδιακής διευθέτησης του Κυπριακού, είδαμε ότι διζωνικότητα σημαίνει ότι κάθε μία από τις δύο κοινότητες, δηλαδή η Ελληνοκυπριακή και η Τουρκοκυπριακή, θα διοικούν την αντίστοιχη Συνιστώσα Πολιτεία και θα έχουν εκείνες τις εξουσίες που θα τους παραχωρηθούν από το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα.
Όμως για σκοπούς διατήρησης της ταυτότητας της Μαρωνιτικής Κοινότητας και ιδιαίτερα των Μαρωνιτών που θα επανεγκατασταθούν στα Μαρωνίτικα χωριά Κορμακίτη, Ασώματο, Καρπάσια και Αγία Μαρίνα, θα πρέπει στόχος των εδαφικών αναπροσαρμογών να είναι η επιστροφή των περιοχών αυτών με όλες τις περιουσίες που ανήκουν στους Μαρωνίτες, κάτω από Ελληνοκυπριακή διοίκηση, δηλαδή να ανήκουν με ένα ειδικό καθεστώς τόσο εδαφικά όσο και όσο αφορά την άσκηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων, στην Ελληνοκυπριακή Συνιστώσα Πολιτεία (ΕΚΣΠ).
Τόσο στο Ομοσπονδιακό Σύνταγμα, όσο κυρίως στο Σύνταγμα της Ελληνοκυπριακής Συνιστώσας Πολιτείας που αναμένεται να συνταχθούν με τη λύση, θα πρέπει να αναγνωριστούν ως κοινότητες οι σημερινές τρεις θρησκευτικές ομάδες, των Μαρωνιτών, των Αρμενίων και των Λατίνων, που θα έχουν τη δική τους αυτονομία στα θέματα που αφορούν την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τη θρησκεία. Η τεράστια αδικία που προκλήθηκε με την υποβάθμιση των κοινοτήτων αυτών στο Σύνταγμα του 1960 θα πρέπει επιτέλους να διορθωθεί.
Μαρωνίτικη κοινότητα και εδαφική πτυχή
Θα πρέπει στα πλαίσια των εδαφικών αναπροσαρμογών που θα συμφωνηθούν τα τέσσερα Μαρωνίτικα χωριά να επιστραφούν κάτω από Ελληνοκυπριακή διοίκηση, ούτως ώστε να ανήκουν τόσο εδαφικά όσο και πολιτικά στην ΕΚΣΠ, κάτω από ειδικό καθεστώς, με πλήρη και κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα αυτονομία όσο αφορά θέματα γλώσσας, εκπαίδευσης και πολιτισμού.
Στηρίζω την πρόταση της Μαρωνιτικής κοινότητας όπως στο πλαίσιο της λύσης τα τέσσερα κατεχόμενα χωριά Κορμακίτης, Ασώματος, Καρπάσια και Αγία Μαρίνα, μετατραπούν σε ένα σύμπλεγμα με δική τους Δημοτική Αρχή. Είναι ένας τρόπος να μπορέσουν οι Μαρωνίτες να επιβιώσουν ως κοινότητα.
Αποκατάσταση περιουσιών και θρησκευτικών μνημείων
Θα πρέπει να διασφαλιστεί η αποκατάσταση όλων των περιουσιών των Μαρωνιτών στα τέσσερα κατεχόμενα σήμερα χωριά και να διευκολυνθεί η επανεγκατάσταση τους στα σπίτια και τις περιουσίες τους, με τον ίδιο τρόπο που θα ισχύει για όλες τις άλλες περιοχές που θα επιστραφούν κάτω από Ελληνοκυπριακή διοίκηση.
Ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης η επανεγκατάσταση θα μπορούσε να αρχίσει άμεσα για να προετοιμαστεί το έδαφος για μια ομαλή επιστροφή των Μαρωνιτών στις εστίες τους.
Θα πρέπει να διασφαλιστεί η επιστροφή όλων των θρησκευτικών μνημείων (εκκλησιών, μοναστηριών, κοιμητηρίων κ.α.) στις αντίστοιχες Θρησκευτικές και Εκκλησιαστικές Αρχές στις οποίες ανήκουν, περιλαμβανομένης και της Μαρωνιτικής Εκκλησίας, να προχωρήσει άμεσα η συντήρηση τους, αλλά κυρίως να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους στο μέλλον.
Εκπαίδευση και πολιτισμός
Θα πρέπει να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία Σχολείων, τόσο Πρωτοβάθμιας όσο και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για τη Μαρωνιτική κοινότητα για κάλυψη όλων των αναγκών που θα προκύψουν με την εκπαίδευση των παιδιών των Μαρωνιτών που θα επιστρέψουν και θα επανεγκατασταθούν στα σπίτια και τα χωριά τους.
Αυτό θα διασφαλίσει την διατήρηση της γλωσσικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Μαρωνιτών και θα αποτραπεί η αφομοίωση τους στο μέλλον, κάτι που για αιώνες αγωνίστηκαν να διαφυλάξουν.
Για σκοπούς καλλιέργειας μιας κουλτούρας αλληλοεκτίμησης και αλληλοσεβασμού θα πρέπει να καθιερωθεί Ομοσπονδιακή πολιτική για κατάλληλη προώθηση της γνώσης της ιστορίας και του πολιτισμού όλων των κοινοτήτων της Κύπρου, καθώς και πολιτικών συμφιλίωσης και ειρηνικής συμβίωσης μέσω της εκπαίδευσης.
Άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων σε Ομοσπονδιακό επίπεδο και σε περιφερειακό επίπεδο
Θα πρέπει να διασφαλιστεί η πλήρης άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων της Μαρωνιτικής κοινότητας και η εκπροσώπηση της, τόσο στο Ομοσπονδιακό όσο και στο περιφερειακό επίπεδο.
Στο επίπεδο της Βουλής της ΕΚΣΠ θα πρέπει να διασφαλιστεί η εκλογή ενός τουλάχιστον εκπροσώπου από την Μαρωνιτική, την Αρμενική και Λατινική κοινότητα, με πλήρη δικαιώματα όπως και των άλλων βουλευτών και όχι όπως κάτω από το σημερινό υποτιμητικό καθεστώς. Τούτο θα μπορούσε να γίνει με μια μορφή ποσόστωσης που να περιληφθεί στο Σύνταγμα της ΕΚΣΠ.